Moje bardzo luźne myśli po obejrzeniu filmu „Chata”. Kto nie
lubi spojlerowania przed oglądaniem, lepiej niech nie czyta ;-)
Tak wiele już powiedziano o przebaczeniu. Chyba to już
truizm, że przebaczenie jest ważniejsze dla samej ofiary niż dla kata. Brak
przebaczenia rani i więzi osobę skrzywdzoną. Może się ona zupełnie zamknąć w
swoim cierpieniu i być niezdolną do zobaczeniu wielu otaczających ją ludzi i
okoliczności. W sposób naturalny pojawia się chęć zemsty, która jest
pragnieniem, by oprawca poczuł ból, który sam zadał. W takiej perspektywie
wybaczenie staje się czymś absurdalnym i zupełnie niemożliwym do przyjęcia,
gdyż jawi się jako usprawiedliwienie złego czynu i anulowanie przewinienia.
Często więc mówi się: należy przebaczyć, ale to nie oznacza zapomnieć. Jak
jednak przebaczyć krzywdę tak wielką jak porwanie i zamordowanie niewinnego
dziecka? Czym w ogóle jest przebaczenie?
Historia opowiedziana w „Chacie” pokazuje jeszcze jedną
prawidłowość. Cierpienie może także utrudniać czy wręcz uniemożliwiać spotkanie
z Panem Bogiem i poznanie, że jest On Miłością i Dobrocią. W gniewie i żalu
rodzą się bowiem pretensje i zarzuty: Gdzie był Bóg? Dlaczego Bóg na to
pozwolił? i wreszcie: Bóg nie może kochać swoich dzieci, jeśli pozwala na taką
niesprawiedliwość i ból. Taka sytuacja zwykle obnaża wcześniejszy brak wiary,
zaufania, a w rzeczywistości poznania Boga. Doskonale to widać na przykładzie
tego filmu. Głęboko wierząca Nan, przeżywa śmierć córki, nie tracąc zaufania do
Boga, zaś jej dotąd letni mąż, załamuje się i do reszty obraża się na Boga i
cały świat. Zamyka się w swoim cierpieniu tak bardzo, że nie dostrzega, że jego
starsza córka także popada w depresję, gdyż czuje się winna zaginięciu siostry.
I właśnie do człowieka w takim stanie przychodzi Bóg. Można
dyskutować nad pomysłem zobrazowania 3 Osób Boskich oraz Mądrości Bożej, a
także nad dogmatycznością niektórych stwierdzeń, ale liczy się przesłanie: Bóg
kocha każdego człowieka, gdyż każdy jest Jego dzieckiem, za które Jezus oddał
życie; każdy jest Mu bliski i z każdym pragnie mieć więź. Dlatego Bóg pragnie
uzdrowić Mackenziego, aby poznał Jego Miłość i Mu zaufał. Uzdrowienie to
proces, który wymaga czasu, a także wysiłku ze strony człowieka, jego zaangażowania
i współpracy z łaską Bożą. I ten proces opisuje nam „Chata”. Rozpoczyna się od
Bożej propozycji. Człowiek na każdym etapie pozostaje wolny. To on decyduje, co
zrobi z Bożym zaproszeniem. Bóg prosi: daj mi czas. Nasz bohater, choć bardzo
nieufnie, podejmuje wyzwanie. Początkowo jest oszołomiony spotkaniem z Bogiem i
kilkakrotnie myśli o tym, by się wycofać, ostatecznie jednak zostaje. Bardzo
ważnym etapem na tej drodze jest uświadomienie sobie, jak często sami bawimy
się w Boga osądzających innych oraz decydując o tym, co dobre a co złe według
własnego widzimisię. By obnażyć, jak słabe są ludzkie sądy, Mack zostaje
postawiony przed tragicznym wyborem – musi zdecydować, które z dwójki swoich
dzieci potępi, a które zbawi. Doświadcza, jak bardzo to niesprawiedliwe kazać
mu wybierać i w końcu sam błaga, by wzięto jego do piekła zamiast dzieci. Tak
bardzo pragnie ich szczęścia, tak bardzo kocha, że gotowy jest oddać swoje
życie. I wtedy Mądrość wyjawia mu, że tak właśnie kocha „Tata” – jak nazywany
jest tu Bóg Ojciec. Wszak Bóg oddał Swojego Syna Jedynego na śmierć za każdego
z nas, abyśmy my nie musieli umierać, ale byśmy mieli życie wieczne. Dopiero
wtedy Mackenzie poznaje Miłość Boga, ale żeby proces uzdrowienia mógł się
zakończyć, potrzebne jest wybaczenie. Kiedy uwalniamy się od osądów,
przestajemy być sędziami, możemy w końcu spojrzeć na drugiego człowieka oczami
Boga. Nikt nie jest tylko dobry, ani tylko zły. Ofiara patrzy na swego oprawcę
tylko przez pryzmat zranienia i nie jest w stanie zobaczyć go w szerszej
perspektywie. Nawet jeśli po ludzku widzimy tylko zwyrodnialca, Bóg widzi w
każdym swoje dziecko, które kocha i którego pragnie zbawić. Piękna jest scena,
kiedy nasz bohater spotyka w niebie swojego ojca. Wyjaśniają sobie krótko i
wzajemnie proszą o wybaczenie. Widać, jak Mack doświadcza uwolnienia, gdyż w
tej relacji nie był on bez winy! Jego ojciec znęcał się nad nim i jego matką,
co skłoniło młodego chłopca do tego, by dolać trucizny do nadużywanego przez
ojca alkoholu. W ten sposób jego zbrodnia nigdy nie wyszła na jaw. Te wszystkie
wydarzenia były jednak przygotowaniem do ostatecznego aktu - przebaczenia mordercy
córki. Nadal było to trudne do uczynienia! Mimo doświadczenia Miłości Boga,
poznania, że jest On dobry, zwolnienia się z roli sędziego i uznania, że ten
człowiek jest także umiłowanym dzieckiem Boga, wymagało to ogromnego zaufania,
gdyż nie zawsze można zrozumieć dlaczego coś się wydarzyło. Bóg potrafi z
każdego zła wyprowadzić dobro, ale nie zawsze jest nam dane zrozumienie,
dlaczego coś się wydarzyło. Odpowiedzią jest bowiem wolna wola człowieka. To on
decyduje i wybiera. I nie można winić Boga za to, że szanuje tę ludzką wolność.
Mack pyta Boga, jak przebaczyć. „Po prostu powiedz to na głos”. Jest to wyraz
decyzji woli. Z trudem przychodzi wypowiedzenie tych słów. Ja się chyba
spodziewałam spektakularnego doświadczenia ulgi, ale autorzy pozostają
realistami. Mack wyznaje bowiem, że nadal odczuwa gniew. Tak! Bowiem uczucia
nie działają na rozkaz, potrzebują czasu, ale i one zostaną w końcu wyciszone.
By to się mogło stać, jeszcze wielokrotne Mackenzie będzie musiał powtórzyć:
Wybaczam ci.
Pięknym dla mnie obrazem jest odnalezienie ciała córeczki,
czego się nie udało wcześniej zrobić. Jej pogrzeb jest ilustracją, że bohater zamyka
w końcu ten rozdział i przyjmuje, że nawet z tej śmierci może wyniknąć coś
dobrego – na jej grobie wyrasta piękne drzewo. Wszak dzięki temu doświadczeniu
poznał Boga i od tej pory chce z Nim żyć. I rzeczywiście życie jego i jego rodziny, zmienia się na lepsze.
Przebaczenie to uwolnienie się od ciężaru, który wiąże nas z
oprawcą. Czy jest ono możliwe tylko po ludzku, bez Bożej pomocy? Istotą jest zobaczenie,
że każdy ma w sobie coś dobrego, nawet jeśli to dobro jest zupełnie w danym
momencie zatarte. I to ze względu na to dobro, każdy zasługuje na przebaczenie.
Natomiast patrzenie na drugiego człowieka oczami wiary na pewno w tym pomaga.
